MIJT BIJ PAARDEN

Mijt bij het paard geeft kriebels. Maar daar blijft het helaas niet bij, een paardenmijt kan met zijn klauwtjes ook goed in de huid gaan "graven en spitten". Al doende kunnen paardenmijten de huidstructuur, uiteindelijk sterk verzwakken.

Dan ontstaan kleine wondjes en via die kleine wondjes kunnen schadelijke bacteriën makkelijker naar de lymfebanen van het paard gaan. Bij ongunstige gevallen zullen deze bacterien in de lymfe problemen gaan geven zoals een einschuss of uiteindelijk zelfs CPL (ernstige chronische zware zwelling van het been). Een paard met CPL heeft blijvende schade, altijd zeer dikke benen en daar veel last van.

Beenmijten houden van paarden met behang, paarden met een mooie dikke bos lange haren op de benen. Daarom zien we daar vaker verdikte benen en infecties in het lymfe apparaat 

BEHANDELING TEGEN MIJT BIJ PAARDEN IS GEEN LUXE

Mijt verdient daarom zeker een geheel eigen pagina onder ons menu PREVENTIE.

Via strakkere preventie valt heel veel beenconditie te winnen.

We zien helaas te vaak dat men de mijt onderschat, toch te veel vergelijkt met luizen. Zelfs bij zekerheid dat mijt er echt is, gaan te veel eigenaren eerst nog lang modderen met halve middeltjes, teatree olie enz. Als er dan ook echt mijten zijn, gaat daardoor de huid alleen maar meer bescherming verliezen.

Een mijt op een paardenbeen is geen onschuldige luis. Hoe langer en meer mijt er is, hoe meer graafwerk, hoe harder de huidstuctuur achteruit kan gaan, hoe groter de kans op echte wondjes, hoe groter de kans op een bacterie inbraak in de lymfe en hoe groter de kansen dat de mijt ook weer verder gaat wandelen naar een ander paard.

Bij aanwezigheid van mijt zet men met een halve aanpak, de deuren naar meer gezeur voor het paard, nog onnodig extra ver open. Een beschadigde huid heeft veel hersteltijd nodig en beschadiging door lymfe aanval is niet meer om te draaien.

Mijt zien we vaker bij paarden met verzwakte weerstand. Maar kan zeker ook voorkomen bij fitte paarden.

MIJT IS MEESTAL NIET MET BLOTE OOG TE ZIEN

Het is natuurlijk vervelend dat we mijt meestal niet goed met het blote oog kunnen zien. Meestal leiden ze gelukkig wel tot verandering in gedrag van het paard. Symptomen zijn natuurlijk schuren en zelfs in de beten bijten. Maar het is wel belangrijk dat niet ieder paard even fel en duidelijk zal reageren. 

Als er twijfel is en we willen met zekerheid vast stellen dat er mijten zijn, kan gelukkig een huidafkrabseltje gemaakt worden dat dan even onder de microscoop bekeken worden. Dan zijn ze doorgaans wel al goed te zien.

Wat ook belangrijk is om als paardeneigenaar te weten, is dat mok er zelfstandig kan zijn, maar mok ook een direct gevolg kan zijn van mijtenbezoek. In dat geval gaat alleen een mokzalfje halen natuurlijk weinig verbetering geven.

De mijten kunnen zich over het hele lichaam verspreiden en overal jeuk veroorzaken, maar de meest voorkomende soort mijt houdt van paardenbenen. Er is sterke voorkeur voor benen met veel haar, waar ze lekker bescherming genieten tegen de buitenwereld.
 

SOORTEN MIJTEN

Onder mijten bestaan er verschillende soorten. De belangrijkste binnen Nederland is Chorioptes equi, de beenschurftmijt. We zien deze mijt vooral bij de rassen met veel behang, zoals de Fries, de Tinker of de Shire. De mijt nestelt zich graag in de dikbehaarde, warme, vochtige kootholte bij deze rassen. Kortom, er is dan altijd een eigenaar die voorkeur heeft voor benen met behang maar mijten houden daar ook van. Dat kan voor het paard soms heel onhandig zijn.  

Andere mijten zijn bijvoorbeeld Sarcoptes (vooral op het hoofd) en Psoroptes (rug).

MOGELIJKE GEVOLGEN STERKE MIJTINFECTIE

Bij een mijt infectie verzwakt de huid en dat verhoogt de kans op schadevorming in de conditie van het been.

Een probleem wat op kan treden is Einschuss. Via een klein wondje dringt een bacterie binnen en die geeft een acute ontsteking van de lymfebanen. Het is herkenbaar aan een dik, warm en uiteindelijk pijnlijk been en het ontstaan van koorts. Bij Einschuss is het belangrijk dat het paard snel adequate behandeling via een paardenarts krijgt, want de schade kan onbehandeld sneller verder op lopen.

Als alle beschadigingen van de lymfe eenmaal de fase CPL (chronisch progressief lymfoedeem) bereikt heeft, is dat heel vervelend. CPL komt dus ook vaker voor bij koudblouden, maar kan zeker ook bij warmbloeden voorkomen.

CPL is nog altijd een slecht behandelbare, soms pijnlijke conditie en kan in ongunstig scenario uiteindelijk het welzijn bij leven erg onder druk gaan zetten. Soms kan de conditie nog iets verbeterd worden door correcties in voeding en manuele behandelingen, maar de beperkte progressie geeft vooralsnog geen enkele reden de P van Preventie weg te gaan schrappen.

IS ER BIJ MIJT ALTIJD JEUK ?

Niet elk paard ervaart direct erge jeukklachten van de mijt. Deze paarden dragen mijten, zonder er iets of veel van te laten zien. Meestal is de huid onder alle haren dan wel iets meer schilferig.

Sommige Friese paarden zijn welhaast expert in het verbergen van pijn en ongemak, zijn te koel in het hoofd om zware irritatie snel te gaan vertonen. 

Als er mijten op paarden zijn die niet of niet goed behandeld worden, kan dat vervolgens ook tot herhaalde problemen leiden bij stalgenoten. Zeker als mijt vaker terugkomt is het goed even te kijken bij de andere paarden. Ook bij een paard die weinig signalen geeft. Of bij een paard dat wel overduidelijke signalen geeft, maar een eigenaar heeft die op internet las dat je mijten goed kan bestrijden met kurkuma of groene klei en teatree olie, onder het mom "ik wil huid zo min mogelijk te gaan beschadigen" en wellicht niet volledig doordrong wat de klauwtjes van een mijt doen.

Hoe meer mijt, hoe meer beter graafwerk, hoe zwakker de huid gaat worden. Is mijt daadwerkelijk aanwezig, dan schaden halve middeltjes, halve maatregelen en halve wasbeurten, indirect wel.  

Kortom: verwar mijt op een paardenbeen echt niet met een onschuldige luis in de peuterspeelzaal. Want hij geeft aantasting van de huid en een aanvalroute richting lymfe.

Lymfe herstelt zich slecht of niet meer, dus preventie is hier kernwoord. Deze bestaat uit het zo veel mogelijk optimaliseren van de algehele weerstand van het paard (voeding, beweging, algehele gezondheid maag/darm enz) en zo gericht mogelijk bestrijden mijt, bij voorkeur al voordat er schade kan ontstaan. 

Ieder paard kan een periode met slechtere weerstand hebben, maar mijten daarbij veroorzaken via lymfeschade een verslechterde weerstand. 

WAAR KOMT DE MIJT VANDAAN?

Mijten worden overgebracht via direct contact of via zadels, dekens, dekjes en borstels of bijvoorbeeld stro, hout of een stalmuur waar een paard met mijt stond. Mijten kunnen enkele weken in de omgeving overleven en vanuit daaruit besmetting veroorzaken. Ze houden van sokken maar ook wel van paarden met al aangetaste huidstructuur.

Ook hier geldt dat het weer handig is een nieuwkomer in de koppel even apart te houden. Als je ziet dat het lijkt of hij de nieuwe buurman om ver wil jeuken of naar de benen staat te happen, heb je hier nog een extra reden hem eerst even apart te zetten en eerst even te controleren of het een meenemer van mijten is.

BEHANDELING TEGEN MIJT

Er bestaan verschillende behandelingen tegen mijt, maar geen van deze behandelingen is geregistreerd voor het paard. Natuurlijk mag weer iedereen "tegen mijt" op de verpakking zetten en er onzin in stoppen, maar duidelijk is dat dit eigenlijk niet geheel onschuldig genoemd kan worden.

BEHANDELING

Welke behandeling wij kiezen is afhankelijk van de situatie.

Frequenter voorkomend is hier dat het paard gewassen kan gaan worden met Byemite (geregistreerd voor kippen). U krijgt bij afgifte van dit middel een bijsluiter en nog een heldere en exacte behandelinstructie via uw mailadres.

Het staat in de behandelinstructie maar we willen het graag extra benadrukken:

Mijten wonen heel graag in sokken. Maar ook dringt bij sokkenpaarden de shampoo minder sterk door tot de huid en kan het minder goed zijn werk doen. Het is zeer raadzaam om bij echte mijtinvasie de sokken echt weg te scheren. Onthou dat het de sokken zijn, die het paard extra aantrekkelijk maken voor de beenmijt, omdat sokken die extra fijne beschermlaag geven. Zeker als de mijten een voorkeur voor uw paard lijken te hebben, is het eerste wat dan belangrijk is, dit paard gewoon even snel minder populair te maken. 

Als je een keer scheren van sokken bij mijtproblemen onoverkomelijk vindt, dan is het wellicht een stimulans te weten dat chronisch dikke benen verstopt onder dikke sokken van binnen veel minder functionele weerstand hebben. Uiteindelijk gaat het om gezondheid aan de binnenkant.

Sokkenpaarden zijn koudbloeden, dat zijn sobere paarden. Maar goed voerbeleid en beweging en goede maag/darmconditie is belangrijk voor de weerstand.

MIJT BESTRIJDEN

De wasinstructie komt ook altijd nog in uw mail. Vergeet echt niet de omgeving ook schoon te maken. Even de box helemaal leeghalen en huishoudelijk schoonmaken en eventuele plekken waar tegen geschuurd kan zijn ook even desinfecteren. De borstels en eventueel halster in de wasmachine. Een deken even laten reinigen of apart houden in een zak en de reservedeken een tijd op.

Het is ook echt belangrijk om vaker dan 1x te wassen. Dit is in verband met de levenscyclus van de luizen en mijten: de eitjes gaan namelijk niet dood van het middel en moeten eerst uit komen, zodat je de jonge mijten weer aan kunt pakken.

Als het paard “de benenmijt” heeft en elders niet schuurt, dan de benen wassen EN DUS OOK EVEN DE HOOGTE IN. Pak ook de dwalende beenmijten er nog even bij.

Bij mijt op hals/rug/hoofd het hele paard wassen.

De vele foto's op internet van ongeschoren paardenbenen met mijt in een emmertje in een klein laagje sop staan met geheel droge bovenbenen, leggen helaas helder uit waarom soms geen enkel middel tegen aanwezige mijten volledig genoeg gaat werken. 

Om eerlijk te zijn is het ronduit tenenkrommend, wat er allemaal op internet over dit onderwerp te vinden.

KIJK UIT MET ALLERHANDE ANDERE MIDDELEN

Het is niet handig bij aanwezige mijt of louter vermoeden dat er mijt is, te gaan experimenteren met allerhande middeltjes op internet waarop "mijt" geschreven is, zonder daarna goed te controleren met een afschraapsel, dat ze daadwerkelijk weg zijn.

Een fabrikant mag schrijven wat hij wil en mijt zou een onschuldige markt zijn, als mijten niet zouden graven. Maar dat doen ze dus wel.

Als er “natuurlijk” op iets staat, betekent dat ook zeker niet dat het altijd vriendelijker werkt voor een individuele paardenhuid en geen allergische reacties kan geven. Ook als het paard last heeft van een allergische reactie, kun je natuurlijk gewoon bellen voor advies. Wij bijten niet en het weer afzwakken van een reactie op een middel, kan soms dan ook weer beter voor het paard zijn, dan de reactie onder de sok te willen verbergen. 

LUIZEN MIJTEN EN ALLE SCHURFT, NIET ZIJNDE REGENSCHURFT

Mijt wordt nog heel vaak verward met luizen. Luis is wel te zien, het zijn licht bruine beestjes of kleine witte knopjes (neten) in de vacht. Luizen houden van warme en schonere huid waardoor je ze niet snel op de benen zal vinden, maar eerder rond de romp en hals. Dit kan leiden tot schuren op die plaatsen.

Luizen graven niet, maar dat neemt niet weg dat ze natuurlijk heel irritant zijn. Naast schuren kunnen ze geen harde schade geven, hooguit wat lichte bloedarmoede gaan veroorzaken. Let ook op dat bij luis HET HELE PAARD gewassen moet worden, voor de zekerheid ook de benen.

Schurft kan ook veroorzaakt worden door mijten. Regenschurft wordt ook schurft genoemd maar is een bacterie, dus krijgt een andere aanpak.

Het paard is natuurlijk alle beestjes liever kwijt dan rijk. Maar belangrijk te weten is dus dat op stal of in de kudde adequaat om gaan met daadwerkelijk reeds aanwezige beenmijt, een hoger gezondheidsdoel heeft, het voorkomen van schade aan het lymfesysteem. 

Natuurlijk is niet ieder wondje en iedere einschuss te voorkomen, maar waar mogelijk voorkomen, heeft natuurlijk altijd sterke voorkeur.