Röntgen keuring en klinische keuring paard
Een standaard keuring van een paard of pony gaat in Nederlandse doorgaans via het Standaardprotocol Voor Keuringen Paard.
Er is dan keuze in de onderdelen: klinische keuring, een rontgen keuring van de benen of een rontgen keuring van de benen, rug en hals.
Onze gespecialiseerde paardenartsenpraktijk bestaat sinds 2004, we zijn zeer ervaren in het nauwkeurig uitvoeren van keuringen.
De meest uitgebreide keuringen van paarden (inclusief rontgen van de rug en hals) vinden plaats op onze praktijk in Zwaanshoek. De onderdelen klinische keuring en rontgen benen doen we veelal ook op de praktijk maar kan ook op stallocaties. Voor een keuring op de locatie van het paard is onze werkregio ruwweg het zuidelijke deel van Noord-Holland en het noordelijk deel van Zuid-Holland.
Het is in overleg uiteraard ook altijd mogelijk om de keuring iets anders in te richten dan via het standaardprotocol. Op deze pagina beschrijven we de dingen die je echt wilt weten over de keuring en het schetst een eerste beeld over de relevantie er van.
REDENEN VOOR EEN AANKOOPKEURING PAARD
Er kunnen meerdere redenen zijn tot aankoopkeuring over te gaan:
- De keuring is onderdeel van een concrete aan-en verkooptransactie. In dat geval hebben koper en de verkoper uiteraard afgesproken dat de uitslag van de keuring nog invloed kan gaan hebben op de koopovereenkomst of de uiteindelijke exacte invulling daar van.
- De keuring voor opname in een verzekering. Verzekeraars vragen om keuringen en uitslagen kunnen dan nog invloed gaan hebben op de voorwaarden.
- Een keuring in verband met een verkoop in de verdere toekomst. Denk dan bijvoorbeeld aan een professioneel werkende ruiter die het paard langere tijd in training gaat nemen met doel verkoop in de toekomst.
- De verkoper keurt het paard al vast voor een verkoop in de nabije toekomst. Zo kan men het paard gerichter aanbieden en dringt men de kans op verrassingen bij de verdere verkoop natuurlijk een stukje terug.
- Een keuring met preventief oogpunt. Een eerste keuring van een jonger paard heeft een preventieve functie, omdat eventueel aanwezige OCD/botwijzigingen bekend worden. Gelukkig hoeft zeker niet iedere OCD preventief verwijderd te worden, maar in bepaalde gevallen is verwijdering wel verstandiger, ter voorkoming van het later onopgemerkt ontstaan van verdergaande gewrichtsproblemen.
IS DE KEURING ONDERDEEL VAN EEN KOOPOVEREENSKOMST?
Is de keuring gelijk onderdeel van een koopovereenkomst, dan is het zowel voor de koper als de verkoper van het paard, goed als alle punten goed doorgesproken zijn.
Ook al is het paard superlief en leuk en mooi, bepaalde dingen wil je graag even vooraf bij stil staan en bij koop is er een (juridische) overeenkomst. Dat wil je dus gewoon even heel goed regelen.
Voor de keurend arts is het belangrijk dat van te voren goed afgesproken is wie de opdrachtgever voor de keuring wordt. Als de koper het paard ook wil gaan verzekeren, raden we aan de koopovereenkomst daar op aan te passen. Zijn er reeds eerder gemaakte foto's?
We helpen je er graag bij de voorbereidingen goed te regelen. Onderaan deze pagina diverse tips.
WAT GEBEURT ER BIJ EEN KLINISCHE KEURING VAN HET PAARD
Bij een klinische keuring is er een vast stappenplan. Via die stappen wordt er bijvoorbeeld kritisch gekeken naar de manier van bewegen en worden onder andere hart, longen, ogen en gebit.
Bij het stapgewijs zoeken naar signalen die kunnen duiden op aanwezigheid van medische afwijkingen, kunnen wij natuurlijk ook niet de gehele binnenkant van het paard bekijken. We onderzoeken het paard bij het klinische keuringdeel vanaf de buitenkant, zonder verdere apparatuur. Zo lijkt het al snel allemaal heel eenvouding.
In praktijk kan een relatief klein onderzoek als de klinische keuring met geringe kosten, toch al aanleiding geven tot veranderingen in koopovereenkomsten. Dat komt omdat we bij een klinische keuring via standaardstappen toch wat gerichter zoeken, dan een eigenaar gemiddeld doet en vinden we met regelmaat toch signalen op verhoogd risico op ziektekosten, die dan meestal bij beide partijen nog niet bekend zijn.
TIPS VOOR GOED VERLOOP VAN EEN KLINISCHE KEURING
- Bewaking goede werkomstandigheden. Het is voor alle mogelijke betrokkenen bij de keuring belangrijk, dat de keurend arts echt goede werkomstandigheden heeft tijdens de keuring. Klinische keuringen en rontgen benen doen we alleen op een stallocatie, als we daar over kwalitatief voldoende goede werkomstandigheden beschikken. We hebben een zachte volte (niet extreem zwaar) nodig, een voldoende ruime harde volte (bij jongere, meer wakkere paarden het liefst omheind) en een goede, een vlakke voldoende lange monsterbaan. Het paard moet lettelijk de nodige meters kunnen maken, zodat we echt rustig en soms ook wat langer kunnen kijken, hoe het paard loopt. Is er enige twijfel over de aanwezige faciliteiten? Overleg dan even met ons wat er exact wel en niet is.
- Zorg dat het paard recent bekapt of beslagen ten ijs komt. Het beste is het het paard twee weken voor de keuring naar de hoefverzorger te doen. Doe dit liever niet een dag voor de keuring. Het is namelijk jammer als het paard door het bekappen of beslaan opeens toch wat gevoeliger is en pijnlijk gaat reageren op de dag van de keuring. Omdat we dan mogelijke andere structurelere bewegingsproblemen niet goed laat zien kunnen we dan niet goed keuren.
- Geef een paard nooit pijnstillers voor de klinische keuring. Dus ook geen tranquigel enz. voor de trailerrit! Is het paard klinisch goedgekeurd, dan nemen wij namelijk bloed af. Dat bloed bewaren we 6 maanden of langer om de koper in staat te stellen bij sterk veranderd gedrag of pijn, dit bloed uitgebreid te gaan laten testen in het lab. Vindt men daar vervelende middelen, dan kan de koop ontbonden worden maar zijn ook alle in de tussentijd gemaakte kosten voor de verkoper. Dat geeft van die situaties waar uiteindelijk niemand blij van wordt. Dus liever niets geven.
- Als koper en verkoper niet met het paard kunnen rennen tijdens de keuring, willen we dat graag even van te voren weten. Wij kunnen op de praktijk altijd iemand regelen, maar het is wel fijn als we het even van te voren weten.
WAT GEBEURT ER ALS HET PAARD NIET GOED LOOPT
We bekijken het paard natuurlijk in beweging in bredere omstandigheden (hard, zacht, buigproef enzovoorts) dus dan is een eventueel bewegingsprobleem sneller zichtbaar. Als het paard klinisch niet goed loopt, hoeft dat dus niet altijd iets te zijn dat al bekend is bij de verkoper.
Zien we nu een eventueel bewegingsprobleem dan zegt dat ook nog niets over de oorzaak. Het kan dan een ernstige chronische aandoening zijn, maar het kan gelukkig ook nog zo zijn dat het paard zich daar voor net even verstapt heeft of last heeft van zijn hoeven. Bij vermoeden dat het alleen een tijdelijke oorzaak heeft, is het natuurlijk een optie dat gedeelte van de keuring dan over bijvoorbeeld een week of twee weken nog eens over te doen.
Als we zien dat het paard kreupel loopt, valt het verder door zoeken naar de echte oorzaak, niet onder de standaardkeuring. Bij een gericht kreupelheidsonderzoek gaan we namelijk andere dingen doen zoals locale verdovingen plaatsen en specifieker in het paard beelden maken. Dat valt dan buiten het standaard controleprotocol van de keuring en dat zullen we zonder nadrukkelijke verdere opdracht van een eigenaar uiteraard nooit gaan doen.
Als het paard niet door de klinische keuring komt, vervalt een eventuele afgesproken rontgenkeuring.
EEN RONTGEN KEURING VAN HET PAARD
Bij de rontgenkeuringen schieten we foto's via het protocol en wordt gekeken op deze foto's naar aan- of afwezigheid van bepaalde afwijkingen in gewrichten/botten. Bij deze afwijkingen is bekend, dat als ze in de toekomst problemen gaan geven, dat dan gelijk ook moeilijker behandelbaar klachten kunnen zijn.
We werken in vaste volgorde. Het kan natuurlijk zo zijn dat we tijdens een eerder klinisch onderzoek bijzonderheden hebben gezien, die er toe leiden dat het handiger is dat de logische volgorde in een eventueel ook afgesproken rontgenonderdeel iets anders wordt. Zo besparen we partijen onnodige kosten voor verdere rontgenfoto's.
We zijn zeer ervaren in het beoordelen van rontgenfoto's. We keuren al vele jaren lang en zijn onze kreupelheidsarts onderzoekt ook al vele jaren lang allerhande kreupelheden en toplijnproblemen, waar de rontgenfoto natuurlijk ook vaak een belangrijke startbasis is.
DE WAARDE VAN RONTGENFOTO'S
In praktijk zien we wel eens dat mensen soms te veel of te weinig waarde gaan hechten aan een rontgenonderdeel in de keuring.
Het is zeker niet zo, dat wanneer een paard rontgenologisch goedgekeurd is, het nooit meer problemen kan krijgen. Een rontgenkeuring is slechts een momentopname en het paard heeft natuurlijk niet alleen gewrichten, maar ook spieren, banden en pezen waarin motorische blessures kunnen ontstaan. Het paard is zo veel meer dan alleen een foto! Daarom is het klinisch beeld volgens ons net zo belangrijk en ook de sportieve historie van het paard kan belangrijke informatie voor de koper bevatten.
Tevens geldt dat niet iedere rontgenologische bemerking standaard in de toekomst grote problemen zal gaan geven. Natuurlijk kan ook veel van andere factoren af hangen, zoals verdere gebruik van de wervelkolom, frequentie in hoefverzorging enz. Gelijkertijd is het weer wel een feit, dat als er bij een rontgenologische keuring bepaalde afwijkingen in een gewricht gezien kunnen worden, die in de toekomst pijn gaan geven, dit gelijk heel vervelend kan gaan worden. Sommige problemen zullen dan per definitie gelijk moeilijker behandelbaar zijn of niet behandelbaar.
Het kan een prima bewegend paard zijn, dus een volledige verrassing vormen. Maar er kan een beeld komen dat verhoogd risico op toekomstige problemen geeft. Wat er dan gebeurt hangt natuurlijk af van het exacte beeld. De verkoopovereenkomst zoals deze er lag vervalt, maar kan natuurlijk ook onder gewijzigde condities gezet worden.
Kortom, een keuring is aanvullende informatie, hoe groot of klein de rol van die informatie kan worden, wordt door meerdere factoren bepaald.
RONTGENKEURING VAN DE BENEN
Rontgen van de benen gebeurt meestal op de praktijk in de stand, maar kan ook op locatie.
Het paard staat op de praktijk tijdens de gehele rontgenkeuring in een veilige stand. We zijn zeker ook handig met jonge paarden die wat hoger in het bloed staan, het is dus niet nodig als eigenaar zenuwachtiger te worden dan het paard zelf even kan zijn.
Wij hebben dan dus ook weer een goede werkruimte nodig en er moet iemand zijn die het paard goed kan vast houden. Het paard moet natuurlijk wel goed stil blijven want we willen geen bewogen foto's. Is het een paard dat erg snel gaan uithalen bij aanraking van bijvoorbeeld de flank, dan is het echt beter om voor het rontgendeel naar de praktijk te komen, waar we deze stand hebben en daar door rustiger de set foto's kunnen afronden.
RONTGENKEURING VAN RUG EN HALS
Over het algemeen zijn er geen 2e lijns of 3e lijnsuitvoerders, die rug en hals foto's graag mobiel op locatie van het paard gaan schieten, als dat niet hoeft. De reden is dat men op menig klinieklocatie aanzienlijk dieper kan schieten als er een speciaal gelegde stroomvoorziening is, waar men dus veel meer stroom kan trekken. Wij doen veel 2e lijns werk, hebben dus uiteraard die voorziening op onze kliniek in Zwaanshoek. Met heel veel extra stroom krijgen we dus meer informatie over de diepergelegen delen en exactere botstructuren en dat kan zeker relevant zijn. Het zijn met name uitvoerders van keuringen die geen vaste rontgen hebben, die dit verschil als overdreven zullen bestempelen, maar daar ook een reden voor hebben.
Uiteraard kan de uitkomst op foto's van de wervelkolom niet alleen zeer slecht of volledig goed zijn, maar is er een grijs gebied, waar het voor iedereen lastiger wordt een voorspelling te geven. Overigens komen zeer slechte rugfoto's zeker niet altijd door de training. Er zijn 3-jarige nog nooit bereden paarden die een zeer goede confirmatie laten zien maar helaas dan toch gelijk beginnen klasse 6 (zeer ernstige) Kissing Spines, wat nog niet tot stilstaand staat.
Indien mogelijk is het ook nuttig ook de historie van het paard onder de ruiter, het gedrag en het exacte totale lichaamsgebruik, mee te laten wegen. Dit kan natuurlijk geen onderdeel van de veterinaire keuring op 1 specifiek moment zijn, maar zijn onderdelen waarop je als koper wel zo veel mogelijk beeld wil vormen.
INTERNATIONALE KEURINGEN
Bij verkoop van paarden met wat hogere waarde, is het goed advies voor de verkoper, ook de dierenarts van de koper (vaak dus dan in het buitenland) altijd expliciet om een "go" te vragen op alle beelden, alvorens het paard op transport gaat.
De kwaliteit van onze foto's is zeer goed en dus automatisch ook zeer goed bruikbaar bij export van duurdere paarden. We doen veel standaardkeuringen maar kunnen als dit wenselijk bij beide partijen is uiteraard ook grotere sets maken en desgewenst ook alle mogelijk opvraagbare echobeelden sturen, extra bloedmonster afnemen, een eventueel noodzakelijke luchtwegscopie verrichten enzovoorts.
ZIJN ER EERDER GEMAAKTE FOTO'S?
We beschikken over zeer veel kennis en ervaring voor het objectief beoordelen van rontgenbeelden.
Allereerst hebben we al heel veel jaren ervaring met het keuren van paarden. Tevens zijn we zeer ervaren in het onderzoeken van alle kreupelheden en toplijn bewegingsproblemen, het beoordelen van rontgenbeelden geeft ons dus zelden nog iets nieuws.
Zijn er reeds oudere foto's van het paard en waren daar bijzonderheden op te zien, dan is het handig deze set op te vragen. U kunt ons uiteraard ook vragen om elders gemaakte foto's te beoordelen. Vier dingen zijn dan goed om te weten.
- Een afwijking op de foto is een momentopname. Het is belangrijk te onthouden dat sommige botveranderingen in kortere tijd kunnen ontstaan. Dat is de reden dat verzekeraars geen oudere beelden accepteren.
- Een verandering in bot kan het begin van een verandering zijn of al het eindstadium. Soms geldt dat als we kunnen vergelijken met oudere foto's, een langduriger onveranderde structuur juist positief nieuws kan zijn. Het blijkt dan stabiel en als het paard ook langere tijd liet zien, geen klachten te zijn gaan ervaren, is dat belangrijke informatie. Zijn er oude foto's van het paard waarop iets te zien was of niets gezien is, dan kan het daarom echt wel goed zijn deze naar boven te krijgen voor de keuring.
- Heeft de verkoper al foto's? Een jpeg is heel eenvoudig te bewerken en daar door kan in bepaalde handen de betrouwbaarheid opeens fors af gaan nemen. Als iemand een rontgenfoto van een paardenbot bewerkt dan is het motief financieel, gebeurt het bewerken een beetje handig, dan was er wat en is dat niet meer te zien. Een botafwijking in het paardenlichaam is helaas niet weg te poetsen. Gerommel met foto's zal niet vaak gebeuren maar u moet weten dat het kan en echt niet erg moeilijk is. Het is beter de verkoper te vragen de dierenarts opdracht te geven de bestanden in onbewerkbare formaat rechtstreeks naar ons te zenden.
Hoe belangrijk deze punten voor je kunnen zijn, zal natuurlijk erg afhankelijk zijn van de situatie waarbinnen je het paard koopt. Houd er rekening mee dat Hans dit werk doet op op het spreekuur, wanneer hij op kantoor zit achter een een groot scherm.
WIE IS OPDRACHTGEVER ?
Het is belangrijk vooral goed af te spreken wie opdrachtgever richting de dierenarts wordt.
De opdrachtgever is voor de arts namelijk de contractpartij. De opdrachtgever ontvangt de informatie uit de keuring en blijft altijd informatie-eigenaar. Dat wil zeggen dat de paardenarts ook in de toekomst informatie nooit zonder toestemming van deze persoon aan iemand mag gaan verstrekken.
De opdrachtgever betaalt ook de keuringskosten aan de paardenarts. Is deze bij ons onbekend dan moeten we vragen om directe betaling. Helaas is het in het verleden gebleken dat dit niet anders kan. Partijen mogen uiteraard wel onderling afspreken dat de kosten vervolgens onderling geheel of gedeeltelijk verrekend worden.
VERZEKEREN EN VOORBEHOUD ACCEPTATIE
Indien het paard verzekerd moet worden, bijvoorbeeld omdat u het risico op diergeneeskundige kosten niet zelf wilt dragen, is vaak een keuring nodig. Het is dan belangrijk af te spreken dat de koop plaatsvindt onder voorwaarde volledige acceptatie van uw eigen ziektenkostenverzekeraar, in plaats van goedkeuring door de dierenarts zonder bemerkingen of een verzekeraar.
We hebben in de loop der jaren een zeer goede relatie met meerdere verzekeraars opgebouwd. We hebben als paardenartsen duidelijke richtlijnen die het merendeel van de voorkomende afwijkingen afdekt, er zijn echter details die iets minder duidelijk zijn. Als het gaat om punten gaan die in "het grijze gebied" liggen, kunnen er soms verschillen in interpretaties zijn. Bovendien zijn er verzekeraars die het acceptatiebeleid nooit volledig uit handen geven aan dierenartsen en wij hebben we volledig begrip voor. Bij risico-acceptatie altijd extra de vinger in de pap kunnen gaan houden kan namelijk wel degelijk effect krijgen op de waardeopbouw van de volledige portefeuille in de toekomst.
Je houdt als koper de meeste opties voor verzekering open, als je in het koopcontract de voorwaarden goed stelt.
IS HET EEN ERVAREN PAARD ? AFWIJKEND GEDRAG ?
Het paard krijgt in Nederland tijdens een standaard klinische keuring geen rijtest. Dit betekent dat een Nederlandse paardenarts gemiddeld standaard totaal niet weet hoe het paard straks daadwerkelijk onder de ruiter functioneren gaat.
Probeer dus indien mogelijk, als je het paard echt wil kopen, het paard nog een keer te rijden, voordat het gekeurd wordt. Laat het dan ook even door iemand anders rijden en overleg wat jullie merken. Doe op dit punt je vooronderzoek zo goed mogelijk.
We merkten al vaker dat mensen soms de complexiteit en tijd onderschatten, om "gedrag" om te gaan vormen. Soms verloopt dit eenvoudig, maar aangezien we bij een standaardkeuring niet alle oorzaken uitsluiten, is afwijkend gedrag een rode vlag die niet terdege afgedekt wordt met een standaard keuring.
Is het paard heel moeilijk te berijden, of opeens heel schrikkerig terwijl er in de hele buitenwereld niets veranderde, dan is het belangrijk niet altijd gelijk te gaan denken dat dat automatisch een andere-ruiter- probleem is. Merkte je als koper echte bijzonderheden bij het rijden maar het paard toch wil kopen, bespreek deze bijzonderheden dan al vooraf met ons.
HEEFT HET PAARD BIJZONDERE BEHOEFTEN QUA VERZORGING?
Vraag nadrukkelijk naar eventuele bijzondere verzorgingsbehoeften van het paard. Houdt er vooraf rekening mee dat op de ene stal, nu eenmaal meer maatwerk mogelijk is, dan op de andere.
Sommige paarden hebben echt extra zorg nodig, zoals bijvoorbeeld nat hooi omdat ze gevoelig zijn voor stof. Onderschat niet wat toch weer een beetje stof in hooi, voor een allergisch paard kan gaan doen! Sommige paarden hebben extreme aanleg snel vet te worden. Dan kan het dus beter niet op een stal komen te staan, waar het onbeperkt door gaat eten en misschien wel binnen drie maanden zwaar bevangen wordt. Neem op zo een stal liever een paard met minder aanleg zwaar te worden.
Denk ook aan de mogelijke belasting van de rug van het paard (maat ruiter versus lengte rug paard).
Dit klinkt wellicht nu allemaal even overdreven. Echter, in prakijk is het nu veelal zo afgesproken, dat een medische keuring niet de eerste, maar de laatste stap is voor het ontstaan van een overeenkomst. Daarna moet de gezonde toekomst voor het paard ook door omstandigheden kloppend gemaakt gaan worden.
ALLE PUNTEN SAMEN STAPSGEWIJS DOORNEMEN
Als u een paard koopt of verkoopt, is het belangrijk relevante zaken goed met elkaar door te nemen zodat beide partijen zeker weten dat ze dezelfde afspraken maken.
Bij sommige mensen voelt het zo fijn en betrouwbaar dat een contract misschien wat overdreven klinkt.
Maar een heldere overeenkomst kan later voor beide partijen, toch heel prettig zijn.
Om u op weg te helpen, staat hier een PDF verkopersverklaring Paard.
Zo heeft de verkoper bijvoorbeeld een meldingsplicht. Indien hij enige informatie heeft die voor de koper belangrijk kan zijn, moet hij deze actief verstrekken. Heeft het paard bijv. een peesblessure gehad of kan het paard niet goed tegen stof, dan is dit relevante informatie die bekend moet zijn bij de volgende eigenaar van het paard.
De koper moet actief zijn in het vragen naar en zoeken naar informatie, want deze heeft zelf ook een onderzoeksplicht! Indien het paard bij ons gekeurd wordt, of u vaste relatie bij ons bent, hebben we ook meer uitgebreide teksten voor u klaarliggen, dat is handig als u bijvoorbeeld ook de risicoverdeling bij proeftijdperiodes vooraf heel helder op een rijtje kunt zetten. Indien u de teksten wilt ontvangen, kunt u die opvragen bij ons.
LEVENDIG ONDERWERP, LEVENDIG ONDERZOEK
We weten nooit exact hoe een keuring gaat verlopen. Ook als het paard al eerder gekeurd is, het is natuurlijk een levend onderwerp!. Wat belangrijk is, is dat "een bemerking" of het paard "niet volledig te verzekeren is", geen algehele afkeuring hoeft te zijn en zeker niet altijd per definitie zegt dat een paard niet heel functioneel kan zijn of worden!
Als we een bepaald verhoogd risico zien op mogelijke toekomstige problemen, is de exactere hoogte van dit risico uiteraard erg afhankelijk van hetgeen exact af wijkt en het toekomstbeeld dat de koper met het paard heeft.
Dat is nu juist het bijzondere, soms wel een beetje spannende, aspect van een keuring.